Anadolu’nun göbeğinde, yüzlerce yıllık topraklara kök salmış, adeta dünyaya meydan okuyan bi yer Çatalhöyük. Konya Ovasının bağrında, taa M.Ö. 7000’lere uzanıyor hikayesi. Kimbilir, neler gördü, neler yaşadı burası? İnsanlık, burda ilk adımlarını atmış gibi sanki – bi parça ürkütücü, bi o kadar da büyüleyici...
1960’larda kazmaya başlıyor James Mellaart diye biri ve, sonrasında tarih kendini baştan yazdırıyor. Her şey yerleşik yaşamın en eski izlerine dayanıyor burda. Çatıdan girilen evler, yan yana dizili yapılar... Tarımın filiz verdiği topraklar belki de. O zamanki şehir düzeninin ilk hali gibi, ne bi kapı var ne bi sokak.
Kazılarda çıkan eşyalar var ya, onlar konuşuyor. Anlatıyor eski insanların nasıl yaşadığını: Duvarlarda hayvan resimleri, küçük tanrıçalar... Tarımla uğraşmışlar, avlanmışlar, belki inançları da vardı duvarlardaki çizimlerde. Her şey sessiz ama aslında haykırıyor geçmişi.
İlk şehir desek yeridir buraya. Modern bi kent yapısı değil elbet, ama toplu yaşamın bi başlangıcı gibi. Bitişik evler, her biri çatıdan girişli; düzeni var, ama dağınık gibi de. İlk adım sayılır şehirleşmeye, çok eski bi başlangıç.
Bugün Konya’ya yolu düşenler, Çatalhöyük’te o eski havayı soluyabiliyor. Taşların arasına sinmiş geçmişi görmek mümkün, taşlara dokunarak anlamaya çalışmak. Bir rehber eşlik etmezse o dönemlerin dünyasını anlamak zor, çok zor.
Burda göreceğiniz şeyler insanın hayal gücünü zorlar. Duvar resimleri, küçük heykelcikler, gündelik hayatın izleri... Çatılardan girilen, bitişik yapılar; burası toplu yaşamın bi çeşit sembolü sanki.
Çatalhöyük bi kazı alanı değil sadece, bi kültür mirası. Binlerce yıl öncesine dokunmak gibi. Tarih ve arkeoloji ilginizi çekiyorsa, buraya gelmek başka bi deneyim, öyle sıradan değil kesinlikle.
Çatalhöyük Nerede ve Önemi Nedir?
Konya’nın güneydoğusunda, Anadolu’nun göbeğinde, insanlığın ilk izlerini barındırıyor. İlk tarım topluluklarının yaşadığı, Neolitik çağın tanığı olan bi yer. Değeri anlatılmakla bitmez; eski bi dünya kalıntısı.
Çatalhöyük Hangi Günler Açık?
Genelde haftanın çoğu günü ziyaretçilere açık, ama yine de Konya Turizm Müdürlüğü'nden ya da resmi sitelerden bilgi almak lazım. Sabah 08.30, akşam 17.00 gibi saatlerde genelde açık ama kontrol etmekte fayda var.
Çatalhöyük Olayı Nedir?
Çatalhöyük olayı, Neolitik döneme dair bulguların arkeoloji dünyasında yarattığı yankının adıdır aslında. İlk tarım izleri, toplu yaşamın başlangıcı. Her şey, eski bi zaman dilimine dair önemli ipuçları sunar.
Çatalhöyük Ücretli Mi?
Evet, giriş ücretli genelde. Fakat, dönemsel indirimler olabiliyor. Ücretler için en doğru bilgi resmi kaynaklarda var.
Çatalhöyük Neden Terk Edildi?
Bunun kesin bi sebebi yok. Kimileri tarım alanlarının verim kaybetmesinden, kimileri su kaynaklarının azalmasından, kimileri ise toplumsal sorunlardan bahsediyor. Yalnızca teoriler var, kesin bi cevap değil.
Dünyanın İlk Yerleşim Yeri Neresidir?
Çatalhöyük ilk yerleşimlerden biri. Ama, Mezopotamya’da Ur ve Eridu gibi başka yerleşimler de var. Farklı bölgelerde aynı dönemde yerleşik hayata geçen topluluklar olduğu biliniyor.
Çatalhöyük Mezopotamya'da mı?
Hayır, Çatalhöyük Anadolu’da, Türkiye’nin Konya ilinde. Mezopotamya ise bugünkü Irak ve civarı. Ancak, her iki bölge de insanlık tarihinin çok eski dönemlerine dair önemli izler taşıyor.
Çatalhöyük Kim Tarafından Keşfedildi?
Çatalhöyük, 1960’larda James Mellaart isimli bir İngiliz arkeolog tarafından keşfedildi. Onun başlattığı kazılarla Neolitik dönemin izleri gün yüzüne çıktı.
Çatalhöyük Evlerinin Özellikleri Nelerdir?
Bitişik evler, girişler çatıdan; içleri geniş, tek bir oda. Yemek pişirme ve depolama alanları var. Duvarlardaki çizimler ise eski toplumun inançlarına dair ipuçları taşıyor.
Konya'nın İlk Yerleşim Yeri Neresidir?
Konya’nın en eski yerleşim yeri Çatalhöyük’tür. M.Ö. 7500’lere uzanan tarihî kalıntılarıyla bölgenin ve dünyanın ilk topluluklarına ev sahipliği yapar.